Co wiezie cysterna, czyli co możemy wyczytać z tablic ostrzegawczych pojazdów?

Często poruszając się po drogach mijamy cysterny i inne pojazdy oznakowane pomarańczowymi tablicami. O dziwo, te numerki nie są przeznaczone tylko dla specjalistów, ale każdy kierowca może z nich wyczytać niezbędne informacje. Oznaczenia powstały właśnie po to, żeby w razie wypadku zarówno służby ratownicze, jak i kierowcy wiedzieli z jaką substancją mają do czynienia, jak się z nią obchodzić oraz jakie zagrożenie ten materiał może spowodować. W tym celu pojazdy przewożące towary niebezpieczne są szczegółowo oznaczane.

Komitet ekspertów ONZ podzielił materiały niebezpieczne na klasy. Podział ten dotyczy wszystkich gałęzi transportu (nie tylko transportu drogowego). Ten system ma duże znaczenie, ponieważ na jego podstawie ustalono dalsze warunki bezpiecznego przewozu, doboru opakowania, oznakowania, wymagań wobec pojazdów.

Spotkaliście się pewnie nie raz z taką tablicą. Zobaczmy, co ona oznacza:

Pierwsza cyfra licznika (pierwsza górna cyfra) informują nas o rodzaju niebezpiecznego materiału. Odpowiednio numery oznaczają:

2 – gaz,

3 – materiał ciekły zapalny,

4 – materiał stały zapalny,

5 – materiał utleniający, podtrzymujący palenie lub nadtlenek organiczny,

6 – materiał trujący,

8 – materiał żrący.

Druga cyfra w liczniku (góra) precyzuje: rodzaj niebezpieczeństwa, stopień zagrożenia i dodatkowe cechy niebezpieczne.

Odpowiednio:

0 – brak dodatkowego zagrożenia (zagrożenie jest wystarczająco scharakteryzowane pierwszą cyfrą),

1 – wybuchowość,

2 – zdolność wytwarzania gazu,

3 – łatwozapalność,

5 – właściwości utleniające,

6 – toksyczność,

7 – promieniotwórczość,

8 – działanie żrące,

9 – niebezpieczeństwo gwałtownej reakcji w wyniku samoczynnego rozpadu lub polimeryzacji.

Mianownik (dolne cyfry) informuje nas o numerze rozpoznawczym materiału – numerze UN, który dokładnie precyzuje nam co to jest za towar.

Przykładowa załączona tablica informuje nas, że ten pojazd przewozi:

Licznik (góra): ciecz łatwozapalna (temperatura zapłonu niższa niż 21°C),

Mianownik (dół): UN 1203 – Benzyna silnikowa lub paliwo silnikowe (węglowodory ciekłe o temperaturze zapłonu niższej niż 21 °C).

Dodatkowo o właściwościach przewożonego towaru informują nas również nalepki ostrzegawcze na opakowaniach.  Sprawdźmy, co one oznaczają:

Nalepka ostrzegawcza:	Klasa:	Przykład transportowanych materiałów, które wymagają danych naklejek:
	Materiały i przedmioty wybuchowe	– sztuczne ognie, petardy, proch, lont, pociski, amunicja, naboje, granaty, rakiety.
	Materiały i przedmioty wybuchowe
	Gazy	– pojemniki  aerozolowe, – butle z gazem LPG, – zapalniczki, – chlor.
	Gazy
	Gazy
	Materiały ciekłe zapalne	– lakiery, farby, kleje, rozpuszczalniki, -olej opałowy, benzyna, – napoje alkoholowe, – kosmetyki, -smoły, lepiki, -impregnaty do drewna, żywice w roztworze.
	Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone	– węgiel drzewny, -zapałki, -celuloid, -materiały samoreaktywne.
	Materiały samozapalne	– mączka rybna, -fosfor biały, fosfor żółty
	Materiały wytwarzające gazy palne w zetknięciu z wodą	– stopy potasu i sodu, -chlorosilany.
	Materiały utleniające	– nawozy sztuczne.
	Nadtlenki organiczne	– nadtlenki organiczne niewymagające lub wymagające temperatury kontrolowanej podczas przewozu.
	Materiały trujące	– preparaty odgrzybiające, środki bakteriobójcze – środki ochrony roślin.
	Materiały zakaźne	– odpady medyczne, kliniczne, – próbki diagnostyczne.
	Materiały promieniotwórcze	– paliwo jądrowe do elektrowni, wypalone paliwo jądrowe, – izotopowe czujniki dymu, – źródła promieniotwórcze w urządzeniach do telegammaterapii.
	Materiały żrące	– kwasy i zasady, – akumulatory – środki czystości, wybielacze, – rtęć.
	Różne materiały i przedmioty niebezpieczne	– nadmuchiwacze poduszek powietrznych, – baterie liniowe do telefonów komórkowych, – przedmioty ratownicze samonapompowujące się, – napinacze wstępne pasów bezpieczeństwa, – materiały zagrażające środowisku, – zestawy chemiczne, zestawy pierwszej pomocy.
	Materiał zagrażający środowisku (Zagrożenie dla środowiska wodnego lub systemu kanalizacji)
	Materiały o podwyższonej temperaturze.

*Tabela opracowana za: Jarosław Bomba, Polska Izba Spedycji i Logistyki.

Nie wiem jak Wy, ale ja pomimo tego, że wiem, iż przewozy towarów niebezpiecznych podlegają ostrym restrykcjom, to mimo wszystko widząc ciężarówkę, cysternę lub kontener z charakterystycznymi oznaczeniami, na wszelki wypadek zdejmuję nogę z gazu i staram się zachować bezpieczną odległość.